Het Cybersecuritybeeld Nederland schetst ieder jaar een alarmerender beeld
De nieuwste editie van het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN 2022) van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) schetst volgens de Cyber Security Raad (hierna de raad) een steeds alarmerender beeld. De urgentie staat ondanks alle inspanningen en stappen die in Nederland zijn gezet nog onvoldoende op het netvlies. De dreigingen nemen toe en onze cyberweerbaarheid loopt daarop achter met alle mogelijke gevolgen van dien. Een urgente en vooral integrale aanpak hierop zou volgens de raad de rode draad moeten vormen in de nieuwe Nederlandse Cyberstrategie die in wording is.
De geschetste cyberdreigingen in het CSBN 2022 zijn permanent en de gevolgen ervan kunnen aanzienlijk zijn voor onze steeds verder digitaliserende samenleving en leiden tot maatschappelijke ontwrichting. Ook geopolitieke en technologische ontwikkelingen zetten onze digitale veiligheid en autonomie steeds verder onder druk. De inval van Rusland in Oekraïne en de daarmee gepaard gaande cyberdreigingen laten zien hoe belangrijk de cyberweerbaarheid is voor een open, veilige en welvarende samenleving. Fysieke en digitale oorlogsvoering gaan hand in hand. Maar ook de introductie van nieuwe technologieën, zoals artificiële intelligentie (AI) en kwantumtechnologie die de samenleving veel kansen kunnen bieden, stelt ons voor essentiële vraagstukken op het gebied van cybersecurity. Zoals de NCTV stelt is het “niet zozeer de vraag of bedrijven en organisaties worden aangevallen, maar wanneer”.
Nieuwe technologieën
Zware cybercriminelen en hun dienstverleners maken volgens het CSBN 2022 dankbaar gebruik van alle mogelijkheden die het digitale domein hen biedt. Gezien de aard en groeiende omvang van de cybercriminele dreiging is het schaalbaar maken én houden van maatregelen ter verdediging een fundamentele uitdaging voor de komende jaren. De raad onderschrijft dit en heeft in het CSR Advies ‘Naar structurele inzet van innovatieve toepassingen van nieuwe technologieën voor de cyberweerbaarheid van Nederland’ (september 2020) al eerder het belang van innovatieve toepassingen hiervoor onderstreept. Ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) pleit hiervoor in het rapport 'Opgave AI. De nieuwe systeemtechnologie' voor een integrale aanpak voor Artificiële Intelligentie (AI)’; het biedt mogelijkheden voor zowel overheid als bedrijfsleven om zich via preventie, detectie en (data-)analyse fundamenteel te wapenen tegen cyberaanvallen van statelijke actoren en criminelen.
Nederlandse Cyberstrategie
De NCTV geeft aan dat deze editie van het CSBN het fundament vormt voor de nieuwe Nederlandse Cyberstrategie die in het najaar van 2022 verschijnt. De raad adviseert vanuit een onafhankelijke positie over de totstandkoming, uitvoering en uitwerking van de Nederlandse Cyberstrategie. Daarbij zal de raad de uitgangspunten uit de adviesrapporten integrale aanpak cyberweerbaarheid en digitale autonomie benadrukken. De steeds veranderende digitale omgeving in combinatie met de beperkte beschikking over (financiële) middelen en cyberexpertise dwingt alle betrokken partijen intensief samen te werken en weloverwogen keuzes te maken. Publiek, privaat en wetenschap hebben elkaar nodig om tot oplossingen te komen. We kunnen als raad niet genoeg benadrukken hoe essentieel regie op samenwerking is voor de slagkracht van ons land.